U Srbiji je Zrenjanin proglašen za najbolji „petnaestominutni grad“, prema istraživanju Sonijeve laboratorije za kompjuterske nauke iz Rima, koje se bavilo dostupnošću osnovnih usluga u gradu. Ovaj pojam označava koncept urbanog planiranja u kojem su ključne usluge poput posla, škole i zdravstva dostupne na pešačenju od najviše 15 minuta ili biciklom. Cilj ovog pristupa je smanjenje saobraćaja, zagađenja i povećanje fizičke aktivnosti među stanovnicima.
Zrenjanin je jedini grad u Srbiji koji ispunjava ovaj kriterijum, sa osnovnim uslugama koje su udaljene 15 minuta hoda i 6 minuta biciklom. Sledeća na listi je Subotica, gde je potrebno 17 minuta hodom, dok Beograd i Niš dele treće mesto sa istim vremenom dostupnosti od 16 minuta peške i 7 minuta biciklom. Na suprotnoj strani, Novi Pazar je najslabije ocenjen grad, sa uslugama udaljenim 25 minuta hoda i 10 minuta biciklom.
Pored Zrenjanina i Subotice, u analizi su obuhvaćeni i gradovi poput Novog Sada, Pančeva, Valjeva, Čačka, Kragujevca, Kraljeva, Niša, Kruševca i Leskovca. Rezultati su pokazali da su veći gradovi, uz visoku gustinu naseljenosti, u prednosti kada je reč o ostvarivanju ovog koncepta. U Evropi, glavni gradovi obično ostvaruju više rezultate, dok su Beograd, Sarajevo i Skoplje iznad očekivanja.
Kada se gleda region bivše Jugoslavije, Osijek je najbolji „petnaestominutni grad“, sa dostupnošću usluga u proseku za 11 minuta hoda i 5 minuta biciklom. Podgorica, kao glavni grad Crne Gore, zauzima drugo mesto sa 13 minuta hodom i 5 minuta biciklom. Ljubljana i Zagreb dele sledeće mesto, a Beograd i Sarajevo su na 4. i 5. poziciji sa po 18 minuta hodom.
Koncept „petnaestominutnog grada“ datira iz šezdesetih godina, ali je dobio na značaju tek u poslednjih nekoliko godina, posebno nakon pandemije. Autor studije, Mateo Bruno, ističe da Pariz, kao jedan od najvećih svetskih gradova, uspeva da omogući brzo kretanje unutar grada. U trenutku kada je urbanizacija postala ključna tema, ovaj koncept poziva na promenu u načinu na koji planiramo gradove kako bi postali pristupačniji i manje zavisni od automobila.
Ovi podaci ukazuju na potencial za poboljšanje urbanog života kroz efikasnije planiranje i implementaciju ovih principa u svim gradovima Srbije. S obzirom na trenutne probleme sa gužvom i zagađenjem, usvajanje ovog koncepta moglo bi doneti značajne promene za kvalitet života u gradovima.
