Rusko pozorište mladih „Jurij Rakitin“ u Beogradu će 27. januara izvesti Čehovljevu jednočinku „Bračna ponuda“ u čast obeležavanja 165 godina od rođenja ovog velikog pisca. Ova predstava je prilika za prisetiti se i na značajnog reditelja, pedagoga i glumca Jurija Rakitina, koji je od 1921. do 1946. godine značajno oblikovao pozorišni život u Srbiji. Rakitin je rođen 1882. godine u Harkovu, a umro 1952. godine u Novom Sadu. Tokom svoje karijere, postavio je više od stotinu predstava, ostavljajući dubok trag u srpskom teatru.
Rakitin je započeo svoj pozorišni put već nakon završetka srednje škole, kada je organizovao i igrao u diletantskim predstavama. Godine 1905. završava Glumačku školu u Petrogradu, gde je njegova diploma bila dodeljena na predstavi „Višnjik“, koja je u budućnosti postala jedno od najvažnijih dela njegove karijere u Srbiji. Nakon toga, radio je u različitim pozorištima, uključujući Moskovski hudožestveni teatru, gde je igrao kao epizodista.
Njegove rediteljske veštine razvijale su se tokom Oktobarske revolucije kada je emigrirao u Carigrad, a zatim se 1921. godine preselio u Beograd na poziv Milana Grola, gde je postao ključna figura u Narodnom pozorištu. Rakitin je stekao reputaciju postavljajući klasike ruskih pisaca, posebno komade Antoana Čehova, što ga je učinilo jednim od najvažnijih reditelja u srpskom teatru.
Miroslav Antić iz Muzeja pozorišne umetnosti Srbije ističe da je Rakitin postavio mnoga značajna dela, kao što su „Ivanov“, „Carstvo mraka“, „Revizor“ i „Divlja patka“. Njegova verzija „Višnjika“ smatra se antologijskim delom, a kritičari su je ocenjivali kao najbolju u njegovom opusu. Rakitin je bio prepoznat kao reditelj koji „popravlja duše“ i neprestano se bavi reakcijama publike na svoja dela.
Pored glume, Rakitin se bavio i pedagoškim radom, tako da su mnogi poznati srpski glumci bili njegovi učenici ili su učestvovali u njegovim predstavama. Njegova škola glume, koja je funkcionisala od 1922. do 1927. godine, a ponovo od 1934. do 1936. godine, bila je izvor talenta za srpsku pozorišnu scenu. Između ostalih, među njegovim učenicima bili su i Mata Milošević, Milan Ajvaz i Dara Milošević. Rakitin je akcentovao važnost psihologije u glumi, što je pokazivao kroz praktične vežbe.
Rakitinova karijera trajala je više od tri decenije, a 1940. godine odlikovan je Ordenom Svetog Save 4. stepena u znak priznanja za svoj rad. Tokom svojih poslednjih godina, radio je u Novom Sadu, a poslednja predstava koju je režirao u Beogradu bila je 1946. godine.
Nakon njegove smrti 1952. godine, Rakitin je sahranjen na ruskom delu Uspenskog groblja u Novom Sadu. Njegov grob je tokom godina bio zapušten, ali je nakon četiri decenije od smrti obnovljen, a spomenik postavljen 2003. godine. Ova inicijativa došla je iz Pozorišnog muzeja Vojvodine, tokom međunarodnog skupa u čast Rakitinu.
U 1982. godini, Muzej pozorišne umetnosti Srbije organizovao je izložbu pod nazivom „Jurij Rakitin – reditelj i pedagog Narodnog pozorišta u Beogradu 1921 – 1946“, povodom obeležavanja stogodišnjice njegovog rođenja. Rakitin je ostao upamćen kao figura koja je značajno uticala na razvoj srpskog pozorišta, ne samo kao reditelj, već i kao učitelj i mentor mnogim budućim generacijama glumaca. Njegovo nasleđe i doprinos teatarskom životu Srbije i dalje se pamte i poštuju, a predstava „Bračna ponuda“ predstavlja još jednu priliku da se podsetimo njegovih značajnih dela.
