Najava italijanskog poreza na izvoz gasa od 2,19 evra po megavat-satu mogla bi značajno uticati na evropsko tržište gasa, upozorava Bernhard Painz iz austrijske kompanije AGGM. Ova odluka Italije, zajedno sa nemačkim porezom na izvoz gasa, stavlja Austriju u problem, budući da se gas nabavlja sa nemačkog i italijanskog tržišta, umesto da se uvozi ruski gas. Navedeni porezi mogu uticati i na Hrvatsku, jer će potencijalno uzrokovati povećanje cena gasa koje se plasiraju na domaće tržište.
Dalibor Pudić iz Hrvatske stručne asocijacije za gas naglašava da ovi porezi mogu rezultirati povećanjem cena gasa na tržištima kao što je hrvatsko, ali trenutno situacija nije alarmantna s obzirom na konstantnu potražnju za gasom. Cene na berzama za sada ne pokazuju zabrinjavajuće trendove, ali Pudić ističe potrebu za praćenjem situacije u narednim mesecima. Cene transporta gasa u Hrvatskoj određuje firma „Plinacro“ prema pravilima Energetske regulatorne agencije, ali ta pravila moraju biti usklađena sa EU zakonima o energetskoj politici.
U pozadini ovih poreza stoje pokušaji italijanske i nemačke vlade da podrže firme koje su pretrpele gubitke nakon sukoba Rusije i Ukrajine, a koji su doveli do značajnog povećanja cena gasa. Italijanska državna agencija GSE je, prema proračunima, kupila gas po izuzetno visokim cenama i time pretrpela značajne gubitke. U tom kontekstu, „Arera“ pokušava pokriti gubitke uvođenjem poreza na izvoz gasa od aprila 2023. godine.
Nemačka planira povećanje poreza na izvoz gasa za 28 procenata sledeće godine kako bi podržala firme koje su takođe trpele zbog visokih nabavnih cena. Evropski trgovci gasom, poput OMV-a i SPP-a, već su se žalili Evropskoj komisiji na ovu vrstu oporezivanja. Ovi porezi su uzrokovali dodatne troškove u lanac snabdevanja gasom u svim članicama EU, a vlade pokušavaju da pronađu način da ih pokriju bez opterećenja građana.
U Hrvatskoj, vlada je dala nalog HEP-u za punjenje skladišta gasa za grejnu sezonu, ali povećani troškovi u nabavci gase rezultirali su velikim gubitkom u poslovanju za prethodnu godinu. Situacija u vezi sa porezima na izvoz gasa ostaje neizvesna, ali se očekuje da nadležne institucije EU prouče situaciju i donesu odgovarajuće odluke u vezi sa ovim porezima.
U zaključku, najava italijanskog poreza na izvoz gasa, zajedno sa postojećim nemačkim porezom, mogla bi značajno uticati na evropsko tržište gasa, uključujući i Hrvatsku. Nadležne institucije EU treba da prouče situaciju i preduzmu odgovarajuće mere kako bi minimizirali negativne efekte ovih poreza na tržište i potrošače.
