Upis dece u prvi razred osnovne škole za školsku 2025/26. godinu počinje 1. aprila i traje do 31. maja 2025. godine. Ovaj proces se odnosi na decu rođenu 2018. godine, kao i onu koja su rođena do 28. februara 2019. godine. Pored toga, deca rođena od 1. marta do 1. septembra 2019. godine mogu se prijaviti za prevremeni upis, uz obaveznu proveru zrelosti koja će se sprovoditi u junu 2025. godine.
Zadnjih nekoliko godina, upis se vrši elektronski putem sistema eUprave, što je bitno olakšalo čitav proces. Škole preuzimaju odgovornost za prikupljanje potrebne dokumentacije, a roditeljima ostaje samo da dostave lekarski pregled koji dete obavlja u domaćem zdravstvenom sistemu. Ovaj pregled uključuje konsultacije s različitim specijalistima kao što su pedijatar, otorinolaringolog, oftalmolog, fizioterapeut, logoped i stomatolog.
Roditelji imaju obavezu da najkasnije do 1. aprila podnesu zahtev za izabranu osnovnu školu. Škola je dužna da obavesti roditelje o dostupnosti mesta do 30. aprila. U slučaju nedostatka mesta u izabranoj školi, deca će biti upisana u najbližu školu na teritoriji njihove opštine.
Zdravstveni sistematski pregled, koji je obavezan pre upisa, može se obaviti ili u državnim ili u privatnim ustanovama, pri čemu se cena u privatnim klinikama kreće od 6.500 do 10.000 dinara. Ovaj pregled obuhvata i administrativne procedure oko vakcinacije, gde deca pre upisa dobijaju obavezne vakcine prema kalendaru vakcinacije.
Roditelji treba da budu svesni da testiranje zrelosti deteta obavlja psiholog iz izabrane škole. Tokom ovog testiranja ocenjuje se spremnost deteta za školu kroz niz pitanja koja se tiču intelektualne, socijalne i emocionalne zrelosti. Takođe se može proceniti i sposobnost deteta da prepoznaje i imenuje različite predmete, povezuje tačke, prepričava slike, kao i da razumije osnovne koncepte poput veličine, boje i oblika.
Važno je napomenuti da ne postoji mogućnost da dete ne bude upisano u školu, čak i ako se uoče problemi tokom testiranja. U takvim slučajevima, škola može preporučiti individualne obrazovne programe kako bi podržala dete. Nakon testiranja, informacije o nastavnicima i razrednim odeljenjima biće dostupne roditeljima pre početka školske godine.
Sve veći zdravstveni problemi kod dece, sa kojima se pedijatri susreću, tokom perioda proveravanja zrelosti, izazivaju zabrinutost. Progresivni problemi, poput gojaznosti i teškoća u razvoju, sve više su prepoznati kod predškolaca. Povećanje vremena provedenog ispred ekrana i smanjenje fizičke aktivnosti takođe su uzroci zabrinutosti.
Priprema za školu ne bi trebala biti samo formalnost već i prilika za roditelje da razviju važne veštine kod svoje dece. Učenje osnovnih životnih veština, poput samostalnog oblačenja, korišćenja toaleta i osnovne higijene, može značajno olakšati prelaz u školu.
Stoga je preporuka stručnjaka da roditelji tokom leta, pre početka škole, rade s decom na veštinama koje će im biti potrebne. Testiranje zrelosti deteta je šansa za roditelje, ali i prilika da se identifikuju područja koja zahtevaju dodatnu pažnju i rad. S obzirom na sve pomenuto, proces upisa u prvi razred osnovne škole nužno je prilika za predstavljanje deteta ne samo kao učenika, već i kao pojedinca koji se razvija u društvu.
Uzimajući sve u obzir, upis u prvi razred predstavlja vrlo važan korak u životu svake porodice, a pripremna faza može značajno uticati na budućnost deteta.
