U Srbiji se više neće bacati asfalt, odnosno bitumen iz asfalta koji je pri obnavljanju skinut sa ulica i puteva. Na osnovu Uredbe o upotrebi struganog asfalta prilikom rekonstrukcije i rehabilitacije javnog puta, koja je doneta na današnjoj sednici Vlade Srbije, taj asfalt je prepoznat kao upotrebljiv materijal pogodan za ponovnu upotrebu u vrućem i hladnom postupku.
To da stari bitumen ne predstavlja više otpad već resurs koji može ponovo da ide u proizvodnju, a time se, kako je istaknuto iz Vlade, doprinese održivosti ekonomije, očuvanju prirodnih resursa, razvoju investicionog potencijala i razvoju tržišta sekundarnih sirovina, toplo pozdravljaju iz Srpske asocijacije za rušenje, dekontaminaciju i reciklažu (Serbian demolition association – DSA), koja okuplja stručnjake sa praktičnim iskustvom u cirkularnoj ekonomiji.
– To je dobra vest i ta praksa je već dugo prisutna u Evropi i razvijem zemljama. Taj asfalt, odnosno bitumen, nikada nije ni trebalo da bude vođen kao otpad već odmah, iz neophodan proces prerade, primenjivan nazad na put. Kamo lepe sreće da je sav otpad od rušenja i građenja ima takav status i šteta je što se odluka donesena samo a nešto što „kači“ samo putare – kaže Dejan Bojović, predsednik DSA.
A takvih materijala ima mnogo, od onih kojima se zatrpavaju prirodu sa divljim deponijama do onih koji i formalno spadaju u opasne materijale, i oni su jedno od gorućih pitanja srpske ekologije ali i ekonomije. Pre svega, tu je beton koji se i dalje odlaže kao otpad iako bi dobrim delom mogao da se koristi kao sirovina za cementnu industriju, i tako vrati u građevinarstvo.
Jedna od incijativa je najava da će se parama Evropske unije graditi pet fabrika za preradu onoga što ostane posle rušenja. Ona bi trebalo da budu izgrađena do 2027. godine u Pirotskom i Sremsko-mačvanskom regionu, Subotici, Užicu i Valjevu, kao deo plana da se 2030. godine reciklira 40% građevinskog otpada u Srbiji.
– Srbija će u naredne dve i po godine dobiti jedan uređeni sistem upravljanja i tretiranja građevinskim otpadom. Vrednost ovog projekata je 7,5 miliona evra, od čega se 5,5 miliona evra finansira sredstvima Evropske unije – rekla je ovih dana Mira Radenović Bojić, državna sekretarka Ministarstva za evropske integracije.
Kako se domaći propisi, i kada su dobri, sprovode u praksi biće jedna od tema Godišnje konferencije DSA koja se održava 29. novembra u Beogradu. Poseban osvrt će biti na standardizovanje novih materijala i postupaka njihovog dobijanja, smanjenje ugljeničnog otiska, nove regulative u EU, koje se odnose na pregled objekata, izradu planova, selektovanje, projektovanje i izvođenje rušenja objekata, skladištenje i dobijanje novih građevinskih proizvoda.
Predavači su predstavnici domaćih kompanija, predstavnici EQAR, i gosti-predavači iz Austrije, Francuske, Švedske i Bugarske.
– Lepo je što EU hoće da da pare i što postoji neki projekat za reciklažu i cirkularno građevinarstvo ali to nisu, bar kako je planirano, prave fabrike za tretman građevinskog otpada već više stacionarne drobilice. A ni lokacije nisu dobre jer ne može se praviti takva „fabrika“ na regionalnoj deponiji komunalnog otpada, samo zato što nam je tako zgodnije. Niko neće voziti taj materijal 50 kilometara i opet ćemo imati divlje deponije šuta. Trebalo je malo konsultovati struku, a ona kaže da je kod reciklaže bitna „lokacija, lokacija i samo lokacija“; kao i da sve počinje na samom gradilištu. Dok ne budemo morali da razdvajamo građevinske materijale odmah po samom rušenju, nema ni reciklaže ni cirkularne ekonomije – zaključuje Dejan Bojović.
Građevinski otpad u Srbiji čini više od 75% ukupnog otpada a, prema procjenama Srpske asocijacije za rušenje, godišnje se stvori oko 100 milion tona građevinskog otpada. Plan je da Srbija do 2030. reciklira 40% građevinskog otpada a već danas u nekim zemljama Evrope, poput Holandije i Danske, reciklira se čak 90% ukupne količine građevinskog otpada.
