Pripadnici Specijalne policijske jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova Kantona Sarajevo izazvali su veliku pažnju javnosti kada su se na svetskom takmičenju specijalnih jedinica koje se održalo na Floridi fotografisali sa zastavom koja sadrži simbole kontroverzne „Handžar divizije“. Ova jedinica, koja je formirana tokom Drugog svetskog rata, povezivana je sa brojnim ratnim zločinima u Bosni i Hercegovini.
Federalni mediji su izvestili da su specijalci iz Sarajeva osvojili drugo mesto na takmičenju uz fotografiju koja prikazuje ovu spornu zastavu. Međutim, nakon osude javnosti, ova fotografija je ubrzo uklonjena iz medija, dok je organizacija takmičenja navela da su na kraju osvojili 13. mesto, a da su u jednoj disciplini uspjeli da se plasiraju na drugo mesto.
„Handžar divizija“ formirana je u martu 1943. godine uz podršku nemačkih nacista i saradnju ustaških vlasti predvođenih Antom Pavelićem. Ova jedinica je bila sastavljena pretežno od muslimanskih mladića iz Bosne i Hercegovine, a tokom svog delovanja počinila je mnoge zločine nad srpskim stanovništvom i partizanima. U trenutku formiranja imala je više od 21.000 vojnika. Simbol divizije, ruka koja drži sablju, preuzet je sa austrougarskog grba BiH.
Dokumentacija koja je ostala zabeležena pokazuje da je „Handžar divizija“ od marta do oktobra 1944. godine izvršila brojne zločine, posebno u Sremu i severoistočnom delu Bosne i Hercegovine. Ovi zločini su bili toliko brutalni da su prema izjavama svedoka, čak nadmašili okrutnosti koje su sprovodili njihovi mentori, nacisti.
Jedan od svedoka, Matias Franja, koji je bio komandant 28. puka u ovoj diviziji, svedočio je pred sudom 1945. godine o zločinima koje su počinili vojnici. Ovaj slučaj izazvao je burne reakcije u domaćoj i međunarodnoj javnosti, te dovodio u pitanje profesinalnost i etičke norme pripadnika specijalnih jedinica.
Pojava ovakvih simbola može dodatno polarizovati društvo u Bosni i Hercegovini, gde su etničke tenzije još uvek prisutne, a rane iz prošlosti su daleko od zaceljenja. Javnost se uznemirila zbog izbora simbola koji su vezani za jednu od najmračnijih epizoda u istoriji regiona. Pojedinci smatraju da ovakvi postupci predstavljaju glorifikaciju ratnih zločinaca i potpiruju mržnju među različitim etničkim grupama.
Pitanje nacionalnog identiteta i kolektivne memorije postalo je posebno važno nakon rata, te sve više pojedinaca i grupa zahteva preispitivanje istorijskih narativa. U tom kontekstu, ovaj incident sa specijalcima može se posmatrati kao simptom dubljih društvenih problema vezanih za odnos prema prošlosti.
U međuvremenu, nadležne institucije suočavaju se sa pritiskom da reaguju na ovakve događaje i bolje reguliraju ponašanje svojih pripadnika. Mnogi ističu potrebu za obrazovanjem o prošlosti, kao i promovisanje kulture pomirenja umesto glorifikacije ratnih simbola. Stručnjaci smatraju da je neophodno obezbediti platforme koje će omogućiti dijalog i smanjenje napetosti među etničkim grupama.
Javnost očekuje da će ovaj incident pokrenuti širu raspravu o tome kako se istorija interpretira i kako se simbole prošlosti treba koristiti u savremenom kontekstu. Na kraju, postavlja se pitanje kako obezbediti da se slične situacije ne ponove i kako izgraditi društvo koje će se temeljiti na poštovanju različitosti i istinskom pomirenju.
