Istraživači su nedavno otkrili značajnu pećinsku umetnost u Evropi, koja je sugerisala da su neandertalci bili sposobni za simboličko izražavanje daleko pre dolaska modernih ljudi. Ova otkrića, koja preispituju prethodne pretpostavke o evoluciji ljudske kulture, potekla su iz tri španske pećine, gde su pronađeni otisci ruku, geometrijski oblici i linearni motivi, stari više od 64.000 godina. Ova umetnička dela su starija od najstarije poznate pećinske umetnosti Homo sapiensa za najmanje 22.000 godina, dokazujući da su neandertalci bili umetnički nadareni.
Otici ruku u pećinama svedoče o sofisticiranim umetničkim tehnikama koje uključuju upotrebu pigmenata, geometrijske forme i slojeve boje. Istraživači navode da ova otkrića značajno menjaju razumevanje simbolične umetnosti, koja je dugo bila smatrana isključivom karakteristikom modernih ljudi. U Francuskoj, tim je pronašao umetničke tragove neandertalaca u pećini La Roš-Kotar, gde su zabeleženi otisci koje su ostavili prstima na mekim površinama.
Pored ovih otkrića, u pećini Maltravieso pronađeni su otisci ruku u crvenoj oker boji, dok je u Ardalesu otkrivena mešavina linearnih znakova i geometrijskih oblika. Umetnost iz La Pasiege sadrži motiv „merdevina“ koji se sastoji od horizontalnih i vertikalnih linija, pokazujući promišljeni pristup umetničkom izražavanju. Datiranje umetnosti je složen proces, ali su istraživači koristili uranijum-torijum metodu kako bi utvrdili starost kalcita iznad pigmenta, što je potvrdilo da su ovi radovi nastali pre dolaska Homo sapiensa.
Ovaj novi pogled na neandertalce ukazuje na njihovu sposobnost za apstraktno mišljenje i kreativnost. Oni su u Evropi živeli stotinama hiljada godina, ali su kratko koegzistirali s modernim ljudima pre oko 42.500 godina. Dugo se raspravljalo o tome da li su neandertalci imali sposobnosti za simboličko mišljenje i umetničko stvaranje. Dok su ranije poznati tragovi korišćenja pigmenata i alatki ukazivali na njihovu kreativnost, ideja da su stvorili trajno umetničko delo duboko u pećinama smatrana je kontroverznom.
Ova otkrića su još jedan korak ka razumevanju muzejskih osobina neandertalaca, koji dosada nisu prikazivali figurativnu umetnost. Njihovi uzorci i otisci govore o pažljivom planiranju i upotrebi prostora, što ukazuje na duboko apstraktno razmišljanje. Struktura iz Brinikela, na primer, pokazuje inovativnu upotrebu prostora i materijala, za koju bi savremeni posmatrači mogli pomisliti da predstavlja umetničku instalaciju.
Stručnjaci veruju da su ova otkrića tek početak, s obzirom na to da su duboke pećine često teško dostupne i da su metode datiranja složene. Istraživanje ovih prostora i umetničkih izraza će verovatno doneti nova saznanja o neandertalcima. Ovi rezultati dele i preispituju stereotipe o „primitivnim ljudima”, otkrivajući populaciju sposobnu za apstraktno mišljenje, kreativnost i kulturno izražavanje. Ova otkrića su objavljena u časopisu „Journal of Archaeological Science” i otvorela su nova pitanja o razumevanju neandertalaca i njihove uloge u istoriji ljudske kulture.
