U prirodnim okruženjima, poput lesnih zaravni koje okružuju selo Kuštilj kod Vršca, postoji jedinstveni fenomen – lesne lutke. Ove formacije se formiraju taloženjem krečnjaka u šupljinama lesa tokom hiljada godina, a postaju vidljive kada ih vetar otkrije ili kada ljudi naprave odseke. Kuštiljske lesne lutke se ističu po svojoj loptastoj formi, dok su na drugim mestima obično nepravilnog oblika. Lesne lutke nastaju taloženjem kalcijum-karbonata u rupama od trulog korenja u lesu kroz koje se vekovima slivala voda bogata krečnjakom. Njihova veličina varira, ali najčešće su sitne, dok su neke gigantske. Jedna od velikih lesnih lutki je zbunila lokalnog stanovnika, pomislivši da je meteorit. Međutim, ovu misteriju je razrešio Dragan Lazarević, predsednik Prirodnjačkog društva „Gea“ iz Vršca, koji je prepoznao lesnu lutku.
Lesne lutke su posebno zanimljive kada nema vegetacije jer tada postaju vidljive u prirodnim ili veštačkim odsecima. U nekim područjima, poput Labudovog okna na Dunavu, ove šupljine služe kao gnezda za laste bregunice, koje takođe kopaju tunele u lesu. Lazarević objašnjava da meteorit takve veličine bi napravio veliki blesak na nebu i bio bi registrovan u centrima za praćenje meteorita, što ovde nije bio slučaj. Prema njegovim rečima, lesne lutke obično dospevaju na određene lokacije sa lesom iz drugih područja, što se često koristi za nivelisanje dvorišta.
Ovaj prirodni fenomen lesnih lutki nije retkost u Srbiji, posebno na severu gde postoji mnogo lesnih zaravni. Međutim, Kuštiljske lesne lutke se ističu po svojoj loptastoj formi, dok se na drugim mestima mogu naći formacije nepravilnog oblika. Nastale su sedimentnim putem kroz taloženje kalcijum-karbonata u rupama od istrulelog korenja u lesu, a njihova veličina varira – od sitnih do gigantskih. Dragan Lazarević, predsednik Prirodnjačkog društva „Gea“ iz Vršca, ističe da lesne lutke predstavljaju specifičnu formaciju koja se javlja samo u lesnim zaravnima, a tvrdi su kao kamen. Na osnovu karakteristika lesnih lutki, mogu se razlikovati od drugih formacija poput pećinskih stalaktita i stalagmita.
Lesne lutke su zanimljiv i jedinstven prirodni fenomen koji se javlja u lesnim zaravnima kao rezultat taloženja krečnjaka u šupljinama lesa tokom hiljada godina. Njihova loptasta forma čini ih posebnim u odnosu na druge formacije koje se mogu naći na sličnim lokacijama. Važno je istraživanje i očuvanje ovih prirodnih fenomena radi edukacije i očuvanja prirodne baštine.
