Na predstavljanju dva nova izdanja u knjižari Delfi, izdavača Lagune, prisutni su imali priliku da čuju o knjigama „Harizma cara Dušana – istorija i pamćenje“ Koste Nikolića i „Vizantijski svet“ Radivoja Radića. Ove knjige su posebno zanimljive jer se bave značajnim temama srpske i vizantijske istorije. Pored autora, o izdanjima su govorili i istoričarka prof. dr Katrina Mitrović i istoričar i urednik dr Nebojša Jovanović.
Knjiga Koste Nikolića predstavlja prvu biografiju cara Dušana, jednog od najznačajnijih srpskih vladara koji je na čelu Srbije bio tokom 14. veka. Njegova vladavina obeležena je značajnim uspesima i ekspanzijom srpske države, ali i kulturnim i duhovnim razvojem. Autor se, kako je istakao dr Nebojša Jovanović, trudio da izloži ličnost cara Dušana kroz prizmu savremenog čitatelja 20. veka, a knjiga je nastala kao rezultat istraživanja i analize dostupnih izvora.
Jovanović je naglasio da su do sada postojale brojne studije o caru Dušanu, ali nijedna nije imala formu biografije. Ovo izdanje pruža jedinstveni uvid u Dušanovu ličnost, njegove politike i uticaje na Srbe i šire u regionu. „Harizma cara Dušana“ ne govori samo o političkim aspektima vladavine, već se dotiče i kulturnih i religijskih pitanja koja su oblikovala srednjovekovnu Srbiju.
S druge strane, Radivoje Radić predstavlja „Vizantijski svet“, knjigu koja ima za cilj da pruži sveobuhvatan pregled vizantijske istorije i njenog uticaja na Balkan. Prema rečima dr Nebojše Jovanovića, „do sada nismo imali dostupnu knjigu o Vizantiji koja bi bila napisana na ovaj način“. Autor analizira ključne događaje, ličnosti i kulturne aspekte koji su oblikovali Vizantiju i njen uticaj na prilike u Srbiji.
U svojoj knjizi, Radić se bavi i odnosima između Srbije i Vizantije, za koje je naglasio da su bili izuzetno složeni i različiti u različitim istorijskim kontekstima. Prolazeći kroz vekove, autor prikazuje kako je Vizantija, kao kulturni i politički centar, uticala na razvoj srpske države i identiteta. Knjiga donosi brojne informacije o svakodnevnom životu u Vizantiji, njenoj kulturi, umetnosti, kao i izazovima sa kojima se suočavala tokom vekova.
Pored sadržaja, bitno je napomenuti da su oba autora obradili teme koje su često zapostavljene u savremenoj historiografiji. Knjige nude nove perspektive i razumevanje događaja koji su oblikovali region, a istovremeno pozivaju čitatelje da preispitaju postojeće stavove i zablude o ovim temama.
S obzirom na značaj obelodanjenih dela, predstavljeni naslovi mogu poslužiti kao vredan dodatak literaturi o srpskoj i vizantijskoj istoriji, a knjige će biti korisne kako za akademsku zajednicu, tako i za širu publiku koja želi da proširi svoja znanja.
Pored istorijskih informacija, ova izdanja služe i kao most ka razumevanju kulturnog identiteta naroda na Balkanu. Vezivanje sudbine srpskog naroda za Vizantiju pruža poseban kontekst za razumevanje današnje političke i društvene situacije u regionu.
Nadam se da će ova dela inspirisati nove generacije istraživača i čitatelja, te doprineti daljem proučavanju značajnih figura i događaja iz naše prošlosti. Na taj način, možemo osigurati da se istorija ne zaboravlja, već da se iz nje uči i raste svest o našim korenima i identitetu.
