Patrijarh Antiohije i celog Istoka, Jovan X, izrazio je duboku tugu i razočaranje zbog odluke Jerusalimske patrijaršije da imenuje novog arhiepiskopa Katara. Ova odluka, koja je objavljena 15. maja 2025. godine, izazvala je oštro negodovanje u Antiohijskoj Crkvi, koja je ocenila taj potez kao narušavanje put ka pomirenju. U pismu patrijarh Jovan upozorava da je ovaj čin doveo u pitanje sav trud uložen u prevazilaženje višegodišnjeg spora između dve crkve.
Odluka Jerusalimske patrijaršije uključila je postavljanje mitropolita Katara Makarija za mitropolita Ptolemaide i arhiepiskopa Madave Aristobula za novog arhiepiskopa Katara. Ovo je dodatno zakomplikovalo odnose između dve drevne Crkve, koje su se tek nedavno uspele pomiriti nakon višegodišnjeg raskola.
S obzirom na to da su odnosi između Antiohijske i Jerusalimske Crkve obnovljeni tek u oktobru 2023. godine, kada je ponovo uspostavljeno evharistijsko opštenje, nova odluka je izazvala razumljivo nezadovoljstvo. Patrijarh Jovan naglašava da je dijalog o pitanju jurisdikcije nad Katarom bio započet u duhu pomirenja, a sada je novim potezom značajno narušen.
U svom pismu, patrijarh ističe da Antiohijska patrijaršija ima neotuđivo pravo na jurisdikciju nad Katarom, naglašavajući da je dolazak do dijaloga i pomirenja bio težak i dugotrajan proces. On se osvrće na to kako su prethodne odluke i dobri odnosi između dve patrijaršije doveli do niza pozitivnih koraka ka zajedništvu, ali da su svi ovi napori sada dovedeni u pitanje.
Takođe, podseća na istorijsku posetu patrijarha Jovana Kataru, koja je bila od velikog značaja za pravoslavne vernike u toj regiji. Poseta je podstakala duh zajedništva i solidarnosti među pravoslavnim vernicima, ali novi razvoj događaja baca senku na ovaj pozitivan ishod.
Patrijarh Jovan u pismu se posebno osvrće na tešku situaciju u Gazi, ukazujući na to da je obnovljeno evharistijsko opštenje bilo vođeno duhom solidarnosti i nadom da će se dijalog i nesuglasice rešavati sporazumom. Naglašava da su napori arhiepiskopa Amanije Hristofora bili blizu održivog rešenja, što dodatno povećava gubitak nade u opasnom trenutku.
Na kraju, patrijarh Jovan izražava zabrinutost da je odluka koja je doneta zanemarila sve ranije inicijative i potkopala napore ka pomirenju među pravoslavnim Crkvama. Ističe da ta odluka ne samo da izaziva bol među vernicima, već i dovodi u pitanje integritet i jedinstvo pravoslavne zajednice.
Ova situacija naglašava složenost odnosa među pravoslavnim patrijaršijama i ukazuje na to koliko je važno da se kroz dijalog i zajedništvo prevaziđu nesuglasice. Verici su duboko pogođeni trenutnim stanjem, a nadležni teolozi i jerarsi pozivaju na uzdržanost i zajedničke napore kako bi se očuvala pravoslavna tradicija i identitet.
S obzirom na sve navedeno, pravoslavna zajednica ponovo se suočava s izazovima koji ugrožavaju jedinstvo i mir, a vera vernika zavisi od truda koji će biti uložen u prevazilaženje razlika kroz iskren dijalog i međusobno poštovanje.
