NASA rover Perseverance otkrio je neobične osobine u stenama na Marsu, koje bi mogle sugerisati postojanje drevnog mikrobnog života na Crvenoj planeti pre više od milijardu godina. Ova zanimljiva saznanja dolaze iz istraživanja drevne rečne doline Neretva Vallis, koja je oblikovana tokom istorije planete dok je bila prekrivena vodom.
Rover je sleteo u krater Jezero 2021. godine, a prošle godine naišao je na stene u izbočini poznatoj kao Bright Angel formation, koja se nalazi na severnoj ivici pomenute doline. Instrumenti na roveru detektovali su znakove ugljeničnih jedinjenja, a fotografije su zabeležile zanimljive površinske tačke i noduse, što su obeležja često povezana sa mikrobnim životom na Zemlji.
U naučnom radu objavljenom u časopisu Nature, istraživači kažu da bi neobične osobine ovih stena trebalo smatrati potencijalnim biosignalima. Autori studije ističu da Bright Angel formation poseduje karakteristike koje zaslužuju detaljnije proučavanje, uključujući teksture, hemijske i mineralne karakteristike, kao i tragove organskih materija.
Danas je Mars suva planeta, ali njegova površina je bogata drevnim rečnim i jezerskim koritima, ukazujući na topliju i vlažniju prošlost. Ako je ikada bilo života na Marsu, naučnici sugeriraju da bi tragovi mogli biti sačuvani u stenama kao organska materija ili čak fosilizovani organizmi.
Dr. Joel Hurovic, geohemičar i prvi autor studije, naveo je da su u stijenama pronađeni minerali poput vivianita i greigita, čije je formiranje moguće povezati sa reakcijama između blata u Bright Angel formation i prisutnom organskom materijom. Ove reakcije su se, kako se procenjuje, desile ubrzo nakon taloženja blata na dnu nekadašnjeg jezera.
Na Zemlji, ovakve vrste reakcija često iniciraju mikrobi, koji koriste organske spojeve da bi proizveli minerale kao nusproizvod svog metabolizma. Međutim, postoje i drugi načini formiranja minerala bez životne aktivnosti, što naučnicima otežava da sa sigurnošću potvrde postojanje mikrobnog života.
Hurovic naglašava da bi trebalo biti oprezan i smatrati ova otkrića samo potencijalnim biosignalima dok ne budu obavljene dodatne analize uzoraka na Zemlji. Istraživači se nadaju da će otkrića podstaknuti laboratorijske eksperimente za proučavanje da li se neobične osobine stenja mogu reprodukovati biološkim ili nebiološkim procesima.
Perspektive daljih istraživanja obuhvataju i teren koje su mogle ranije doživeti slične hemijske reakcije. To bi moglo pomoći naučnicima da odluče da li su te osobine rezultat biološke aktivnosti. Iako konačne potvrde možda neće doći sve dok uzorci sa Marsa ne budu dovedeni na Zemlju, NASA-ini planovi za tu misiju su trenutno neodređeni i kasne.
Deo istraživanja se oslanja i na mišljenja drugih stručnjaka. Dr. Janice Bishop iz SETI instituta i dr. Mario Parente sa Univerziteta Massachusetts Amherst ukazuju na to da ne postoji savremeni dokaz o mikrobnim organizmima na Marsu, ali navode da bi, ako su ikada postojali, mogli da dovedu do formiranja sulfida u jezeru unutar kratera Jezero.
Ova otkrića imaju potencijal da otklone mnoga pitanja o mogućem životu na Marsu i njegovoj prošlosti. Naučnici i dalje tragaju za odgovorima na brojna pitanja vezana za evoluciju ovog fascinantnog sveta. Dok se čeka na dalje misije i istraživanja, fascinacija i kontroverze oko moguće egzistencije života na Marsu nastavljaju da privlače pažnju kako istraživača, tako i šire javnosti.
