Ranko Jovović (1941-2020) bio je jedan od najznačajnijih književnih stvaralaca u Crnoj Gori i regionu. Njegov opusi, koji traje više od pedeset godina, ostavio je dubok trag u srpskom pesništvu. Jovović je bio poznat po svom angažovanom i kritičkom pristupu književnosti, kroz koji je izrazio svoj bunt protiv društvenih i političkih nepravdi svog vremena. Njegova smrt pre pet godina ostavila je prazninu u svetu poezije, ali njegovo nasleđe i dalje živi kroz dela koja je stvorio.
Knjiga „Iskrenik – portret pjesnika Ranka Jovovića“, koju je napisao Gorčin Blagojević, nedavno je objavljena u znak sećanja na ovog izvanrednog pesnika. Ova knjiga donosi kritičke osvrte na Jovovićevo delo i sadrži više od 120 izvora. Blagojević ističe da je Ranko Jovović bio prvi pesnik modernog izraza u Crnoj Gori i da je uspeo da spoji različite stilove i tematske vertikale, od lirskog i realističkog do nihilizma i pobune, ali i prožimao je svoja dela bogatom intertekstualnošću.
Jovovićeva poezija, kako ističe Blagojević, oscilira između različitih pravaca: od francuskih, nemačkih i ruskih romantičara do simbolista i avangardista. Njegov pristup poeziji bio je utemeljen u bogatoj tradiciji, ali je ujedno pružao i jedinstvenu perspektivu. On je s velikim uspehom uspostavljao dijalog sa Bogom, izražavajući svoje sumnje i dvoumljenja, ali i duboke misli o postojanju i etici.
Osim umetničkog izraza, Jovović je bio i aktivan deo boemskog sveta Beograda i Podgorice, gde se družio sa brojnim piscima i umetnicima. Njegovo iskustvo u boemskom okruženju, koje je delio sa osobama poput Ace Sekulića i Brane Petrovića, oblikovalo je njegov kreativni izraz i produbilo njegovo razumevanje književnosti i umetnosti. Ove veze i naša društvena interakcija doprinele su stvaranju jedne jedinstvene književne scene u kojoj je Jovović zauzimao značajno mesto.
Tema stradanja je bila prisutna kroz celo Jovovićevo stvaralaštvo. Njegov otac, Miloš, poginuo je u bratoubilačkom ratu kada je Ranko bio mlad, ostavljajući dubok emotivni ožiljak koji ga je pratio kroz ceo život. U njegovim stihovima često su se ogledala srpska stradanja i stalna traženja identiteta u svetu punom promena i nepravde. Ranko Jovović nije se stideo da pokaže svoja osećanja, što ga čini jednim od najiskrenijih pesnika svog vremena.
Među njegovim najpoznatijim delima su knjige poezije „Gvozdena šuma“, „Dodir tame“, „Jemstvo“, „Divlji plač“, „Psa mi“, kao i mnoge druge. Svaka od ovih knjiga nosi specifičné teme i pitanja koja su se ticala ljudskih osećanja, težnji i patnji. Njegovi stihovi često su bili obeleženi snažnim slikama i emocijama koje su rezonovale sa čitaocima.
Pored poezije, Jovović je pisao i eseje i intervjue, u kojima je istraživao širok spektar tema. Njegove knjige „Nek mi ne bude ništa oprošteno“ i „Doba divljanja“ donose uvid u njegove stavove o društvenim pitanjima i ličnim krizama, pružajući dodatnu dimenziju njegovom delu.
Ranko Jovović ostavio je bogato nasleđe koje će se prenositi kroz generacije. Njegova poezija nastavlja da inspiriše i provocira razmišljanja, a njegov glas protesta ostaje snažan i relevantan. Pet godina nakon njegove smrti, Jovović i dalje živi u svesti svojih čitalaca, a njegovo mesto u srpskoj književnosti zauzima posebno mesto, koje zaslužuje svako poštovanje. On nije bio samo pesnik, već i simbol, figura koja je pružala nadu i poticala na razmišljanje o složenim pitanjima ljudske prirode i društva.
