Dva nova eksponata na izložbi „Čekajući stalnu postavku“ u Istorijskom muzeju Srbije
Odežda despota Stefana Lazarevića i despota Đurđa Brankovića, koje su izrađene po uzoru na freske i povelje iz srednjeg veka, predstavljene su kao nova postava na izložbi u Istorijskom muzeju Srbije. Kostimografkinja Jelena Stokuća sa svojim timom saradnika kreirala je rekonstrukcije tih odežda, dok je vajar Darko Kuzmanović dizajnirao lutke koje ih nose.
Odežda despota Stefana Lazarevića, koja je dekorisana raskošnim ornamentima, napravljena je po uzoru na ktitorsku fresku iz njegove zadužbine, manastira Manasije. Sakos je tamnocrvene boje, sa orlovima upisanim u krugove, dok je loros uzan, zlatan i optočen ručno rađenim plavim i crvenim kamenjem sa biserima. Perivrahioni, rote i epimanike su bili deo odeće koji su bili raspoređeni na određenim delovima rukava i tela. Plašt je svetlije boje sa kružnim ornamentima na ogrlici, inspirisanim antičkim tunikama i vizantijskim carskim ornatom.
Odežda despota Đurđa Brankovića, inspirisana poveljom iz Svete Gore na kojoj je prikazan sa porodicom, takođe je bila dekorisana ručno rađenim dragim kamenjem i vezenim ornamentima. Crveni sakos širokih rukava je rađen u tkačkoj radionici u Londonu, a ispod njega se nalazila petrolejplava tunika. Zlatni loros je karakteristično vezen i postavljen na tkaninu petrolej plave boje. Gornji plašt je tamnije petrolej plave boje i postavljen je svetlosivim krznom, koje se prema povelji iz Svete Gore pretpostavlja da je bilo od hermelina.
Izložba „Čekajući stalnu postavku“ će u narednom periodu biti obogaćena novim originalnim predmetima, kao i novim rekonstrukcijama odeždi i kruna srednjovekovnih srpskih vladara. Trenutno se u procesu izrade nalaze krune kralja Mihaila Prvog Vojisavljevića i kralja Tvrtka Prvog Kotromanića.
Ove rekonstrukcije odeždi srednjovekovnih srpskih vladara pružaju posetiocima muzeja uvid u tradicionalnu nošnju i stil tog perioda, kao i u bogatstvo detalja i raskošne ornamente koji su krasili odeću vladara. Kombinacija autentičnih fresaka, povelja i rekonstruisanih odeždi omogućava posetiocima da stvore jasniju sliku o životu i običajima srednjovekovne srpske vlastele.
Daljnje istraživanje i rekonstrukcija odeždi i kruna srednjovekovnih srpskih vladara će doprineti očuvanju kulturne baštine i tradicije, kao i širenju znanja o istoriji Srbije. Istorijski muzej Srbije kontinuirano radi na očuvanju i promociji kulturnog nasleđa zemlje kroz izložbe, edukaciju i istraživanje, kako bi se bogata prošlost Srbije očuvala i prenela na buduće generacije. Posetioci ovih izložbi imaju priliku da se upoznaju sa životom, običajima i tradicijama srednjovekovnih srpskih vladara, kao i da uživaju u lepoti i složenosti njihove odeće i kruna.
