Arheolozi koji istražuju obale Ohridskog jezera u Albaniji izjavili su da su otkrili najstarije ljudsko naselje izgrađeno na obalama jezera u Evropi, staro između 6.000 i 8.000 godina. Istraživački tim iz Švajcarske i Albanije svakodnevno se spušta do tri metra dubine u vodu, gde pažljivo izvlači drvene stubove koji su nekada nosili kuće. Prikupljaju i kosti domaćih i divljih životinja, kao i bakarne predmete i keramiku sa detaljnim rezbarijama, čime se otkrivaju životni uslovi nekadašnjih stanovnika.
Albert Hafner sa Univerziteta u Bernu napominje da slična naselja postoje u alpskim i mediteranskim oblastima, ali da je naselje u albanskom selu Lin za oko 500 godina starije od njih. Zahvaljujući tome što je pod vodom, organski materijal iz ovog naselja je odlično očuvan, što omogućava istraživačima da saznaju čime su se ljudi hranili i koje su biljke uzgajali.
Ohridsko jezero, koje dele Albanija i Severna Makedonija, smatra se najstarijim jezerom u Evropi, starim preko miliona godina. Starost otkrivenih nalaza se utvrđuje metodom radiokarbonskog datiranja i dendrohronologije, merenjem godova u drveću. Prema procenama, naselje se prostiralo na oko šest hektara i bilo je dom za nekoliko stotina ljudi. Međutim, nakon šest godina istraživanja, ekipa je uspela da istraži samo jedan odsto lokacije, što ukazuje na veličinu i značaj ovog otkrića.
Hafner smatra da su stanovnici ovog jezera imali ključnu ulogu u širenju poljoprivrede i stočarstva po Evropi. Iako su se i dalje bavili lovom i sakupljanjem, osnovna ishrana dolazila je iz poljoprivrede. Albanski arheolog Adrian Anastasi dodaje da će za potpunu istraženost lokacije možda biti potrebne decenije. On ističe da način na koji su ljudi živeli, jeli, lovili, ribarili i gradili govori o njihovoj izuzetnoj naprednosti u to vreme.
Otkriveni predmeti i strukture daju vredne informacije o svakodnevnom životu naših predaka i njihovim običajima. Razumevanje ovih društava može pomoći u rekonstrukciji razvoja ljudske civilizacije u ovom delu Evrope, posebno u vezi s prelazom sa nomadskog na sedentaran način života.
Istraživanje je važan doprinos arheologiji i istoriji Balkana, jer otkriva složenije društvene i ekonomske dinamike nego što se ranije mislilo. Sa svakim novim otkrićem, naučnici se približavaju razumevanju kako su se ovi ljudi organizovali, koje su veštine posedovali i kakvo je bilo njihovo odnos prema prirodi.
U narednim mesecima i godinama, arheološki tim planira da nastavi s iskopavanjima i dodatnim istraživanjima. Koristeći modernu tehnologiju i metode, uključujući georadar i podvodne dronove, očekuje se da će istraživači otkriti još više detalja o ovom fascinantnom naselju. Takođe, tim se nada da će uspeti da proceni ekosisteme koji su postojali u to vreme i da li su klimatske promene uticale na život ljudi u ovoj regiji.
S obzirom na to koliko su nalazi značajni, mnoge institucije i naučne zajednice su zainteresovane za ovo istraživanje. Anadolu Agency, uz saradnju sa lokalnim vlastima i univerzitetima, pruža podršku timovima u daljem istraživanju.
Ovo otkriće ne samo da obogaćuje naše znanje o istoriji Balkana, već takođe osvetljava način na koji su se ljudi prilagođavali svojoj okolini i razvijali svoje društvo kroz vekove. Sa svakim novim iskopanim komadom, otkrivaju se nova poglavlja u ljudskoj istoriji, a Ohridsko jezero ostaje ključna tačka u razumevanju prošlih civilizacija.
Istraživači su optimistični da će sa daljim radom nastaviti da beleže važne nalaze, koji će dodatno osvetliti ovu nevjerovatnu priču o ljudskoj istoriji i evoluciji u regionu okruženom bogatom kulturom i tradicijom.
