Tokom jednog meseca, tim naučnika uspeo je da mapira ukupno 3.350 burića sa radioaktivnim otpadom, koji su potopljeni na dno severoistočnog dela Atlantika. Ova informacija je objavljena nakon povratka istraživača u Brest, a naučnici su istakli da tokom misije nisu detektovani visoki nivoi radioaktivnosti.
Misija, koja je sprovedena brodom „Atalant“ iz francuske okeanografske flote, nosila je naziv NODSSUM. Cilj ovog istraživanja bio je da se mapira glavna zona potapanja hiljada burića sa radioaktivnim otpadom, koje su evropske zemlje odlagale između 1946. i 1993. godine. U to vreme, potapanje u more se smatralo uobičajenim rešenjem za upravljanje otpadom iz nuklearne industrije.
Istraživačka zona je konkretno locirana u međunarodnim vodama, oko 1.000 kilometara jugozapadno od Bresta i 650 kilometara severozapadno od španske Korunje. Tokom ove misije, naučnici su koristili sonar visoke rezolucije postavljen na autonomnoj podmornici nazvanoj „Uliks,“ koja je takođe obavila svoju prvu naučnu misiju prilikom ovog istraživanja.
Za vreme 16 zarona, podmornica „Uliks“ je uspela da mapira 3.350 burića na području od 163 kvadratna kilometra. Pedesetak burića je dokumentovano fotografijama, pri čemu su se različita stanja očuvanosti mogla primetiti; neki od burića su pokazivali znake korozije i bili su obrasli morskim anemonama.
Na nekim burićima su primećena curenja nepoznate materije, za koju se pretpostavlja da je u pitanju bitumen. Instrumenti za merenje radioaktivnosti registrovali su vrednosti koje su slične prirodnom pozadinskom zračenju, što je, prema rečima naučnika, ohrabrujuće. Ipak, preciznije laboratorijske analize uzoraka sedimenata, vode i ribe biće obavljene u narednim mesecima kako bi se dobila jasnija slika o stanju ovog potopljenog otpada.
Tim naučnika je bio sastavljen od istraživača iz različitih instituta, uključujući CNRS, Institut za razvojna istraživanja iz Francuske, Univerzitet u Bergenu iz Norveške, Institut Tunen iz Nemačke, kao i Memorijalni univerzitet Njufaundlend iz Kanade. Ova saradnja pokazuje značaj međunarodnog timskog rada u rešavanju kompleksnih ekoloških i sažetih pitanja.
Do 1993. godine, više od 200.000 burića sa radioaktivnim otpadom je potopljeno u abisalnu ravnicu severoistočnog Atlantika, u međunarodnim vodama na dubinama koje su veće od 4.000 metara. Ova praksa je dugo bila predmet rasprave zbog potencijalnih rizika po životnu sredinu, ali i zdravlje ljudi.
S obzirom na proširenje svesti o ekološkim problemima i sigurnosti, važno je da se nastavi sa istraživanjem i monitoringom ovakvih lokacija kako bi se osigurala zaštita okeana i njegovih ekosistema. Prošlost nas uči da ne možemo zanemariti posledice odluka donetih pre nekoliko decenija, a ova misija predstavlja korak ka razumevanju i eventualnom rešenju ovog problema.
Naučnici se nadaju da će buduće analize dati dodatne uvide u stanje radioaktivnog otpada, kao i potencijalne opasnosti koje on može predstavljati za morski život i ekosisteme. Samo kroz analitički pristup i multidisciplinarni rad moguće je pronaći odgovarajuće rešenje za otpad koji je već decenijama na dnu mora.
Važno je naglasiti da je ova misija korišćenja napredne tehnologije, poput autonomne podmornice, bila ključna za uspešno mapiranje i praćenje stanja burića sa radioaktivnim otpadom. Tim naučnika će nastaviti da prati i istražuje ovu vitalnu temu u kontekstu zaštite okeana i međunarodnih vodenih resursa.
