Prošle su četiri godine od početka pandemije koja je uticala na celokupan svet. Prema podacima Svetske zdravstvene organizacije, oko 778 miliona ljudi je zaraženo koronavirusom, dok je više od sedam miliona umrlo. Dok se pandemija polako smiruje, problemi sa dugim kovidom i dalje ostaju. Ova komplikacija COVID-19-a, poznata po više od 200 simptoma, i dalje pogađa milione ljudi širom sveta, uključujući i Srbiju, i predstavlja značajno opterećenje za zdravstvene sisteme.
Naučnici širom sveta i dalje istražuju prirodu dugog kovida, ali su rezultati njihovih studija različiti. Mnogi od njih sugeriraju da bi dugoročni simptomi mogli da budu rezultat imunološke disfunkcije, prisustva rezervoara virusa u telu ili hroničnog upalnog odgovora. Nedavna istraživanja objavljena u prestižnom časopisu „Science“ su otkrila potencijalni biomarker u krvi koji bi mogao da pomogne u dijagnostikovanju dugog kovida, a istraživači su primetili promene u proteinima krvnog seruma kod pacijenata koji pate od ovog stanja.
Iako su rezultati ohrabrujući, važno je napomenuti da mnogi pacijenti sa dugim kovidom i dalje nisu uključeni u dostupne statistike, jer ne pokazuju aktivne simptome infekcije, ali pate od problema poput umora, magle u mozgu, bolova u mišićima i otežanog disanja. Istraživači ukazuju na to da trenutno ne postoje standardizovani dijagnostički testovi ili terapijska rešenja koja bi pomogla ovim pacijentima, što predstavlja dodatni problem.
U okviru nove studije, tim naučnika sa Univerziteta u Cirihu analizirao je uzorke krvi 39 zdravih učesnika i 113 pacijenata zaraženih koronavirusom tokom više od godine dana. Njihova istraživanja su pokazala postojanje neregulisanosti u imunološkom sistemu pacijenata sa dugim kovidom, što može dovesti do značajnih disfunkcija organizma, uključujući probleme sa koagulacijom krvi. Onur Bojman, vođa istraživačkog tima, objašnjava da ova disfunkcija utiče na endotelne ćelije koje oblažu krvne sudove, što može izazvati pojavu malih krvnih ugrušaka.
Bojman ističe da se aktivnost sistema komplementa, koja uklanja patogene iz organizma, može dovesti do oštećenja ćelija. Kada su ove ćelije izložene dodatnom stresu, na primer tokom vežbanja, to može izazvati ozbiljne posledice, uključujući netoleranciju na napor. Ovo istraživanje se smatra značajnim korakom ka razumevanju dugog kovida, jer pruža uvid u moguće mehanizme koji dovode do nastanka simptoma kod pacijenata.
Osim otkrivanja biomarkera, istraživači takođe sugerišu da bi pronalaženje novih lekova koji bi targetirali disregulaciju imunološkog odgovora moglo potencijalno unaprediti tretman dugog kovida. Pomenuli su da postoje kompanije koje već razvijaju inhibitore komplementa za lečenje retkih imunoloških bolesti, a ova nova saznanja bi mogla podstaći dalje istraživanje u tom pravcu.
Dugi kovid se, takođe, karakteriše raznovrsnim simptomima koji mogu trajati nedeljama ili mesecima nakon što se pacijent oporavi od akutne infekcije. Česti simptomi uključuju ekstremni umor, bolove u mišićima i zglobovima, poteškoće sa disanjem, zaboravnost, nesanicu i mnoge druge tegobe. Ove informacije su važne kako bi se shvatilo koliko je ozbiljna situacija sa dugim kovidom i koliko je neophodno razvijati dijagnostičke metode i terapeutske pristupe koji bi olakšali život pacijentima.
dokle god se ne nađu efikasne terapije i dijagnostički alati, dug kovid ostaje nepoznanica za mnoge pacijente i medicinske stručnjake. Ova istraživanja pružaju nadu da će se nova saznanja o bolesti širiti, te da će se ubrzo razviti načini za pomoć onima koji pate od dugih simptoma nakon infekcije koronavirusom.
