U organizaciji Jevrejske opštine Beograd nedavno je predstavljena knjiga Radovana Sremca „Rahela“, koja se posvećuje životu i delu proslavljene glumice Rahele Ferari. Ova monografija sadrži dragocenu memoarsku građu iz njene privatne arhive, uključujući fotografije, ličnu prepisku i hemeroteku, pružajući tako intiman uvid u život umetnice puna šarma i talenta.
Rahela, rođena kao Rosa Rahel Frojnd, potiče iz jevrejske porodice, a zbog životnih okolnosti postala je Marija Stojković. Radovan Sremac je, kroz ovu knjigu, odlučio da prikupi činjenice iz pouzdanih izvora, kako bi ispravio netočne informacije koje su se pojavile u medijima o njenom životu, uključujući ime, mesto rođenja i borbu za opstanak tokom Holokausta.
Porodica Frojnd, prema Sremčevim rečima, potiče iz Bačke Palanke i u matičnim knjigama se prvi put pojavljuje u sredini 19. veka. Bela Frojnd, Rahelina otac, bio je krojač. Porodica se tokom vremena preselila u Stari Pazov, a zatim u Zemun, gde su se nakon formiranja Kraljevine SHS naselili u Novom Sadu. U braku su dobili sedmoro dece, ali je mesto Rahelinog rođenja ostalo nepoznato jer je često menjala adresu.
Tokom svoje bogate karijere, Rahela je ostvarila oko dvesta značajnih uloga u raznim pozorišnim predstavama. Neke od najistaknutijih su bile u predstavama kao što su „Naš popa kod bogatih“, „Ženidba“, „Narodni poslanik“ i „Ožalošćena porodica“. Početak njenog filmskog putovanja zabeležen je u filmu „Daleko je sunce“ iz 1953. godine, nakon čega je usledio niz komičnih uloga, koje je igrajući sa neodoljivim šarmom.
Rođena 27. avgusta 1911. godine, Rahela je završila srednju školu u Novom Sadu, gde je počela svoju glumačku karijeru s 19 godina u Srpskom narodnom pozorištu. Nakon deset godina, otišla je u Budimpeštu na usavršavanje, a 1940. prelazi u beogradsko Umetničko pozorište, gde dobija glavnu ulogu u „Zloj ženi“. Njene uloge su često bile karakterizovane kao „nezgodne“ gospođe koje su se isticale svojom snalažljivošću i šarmom.
S obzirom na događaje tokom Drugog svetskog rata, rađanje nove stvarnosti donelo je velike poteškoće Raheli, kao i ostalim Jevrejima. Tokom okupacije, morala je da se skrivaju i često menja adresu. Uz pomoć prijateljice, podmitila je zemunskog katoličkog župnika da joj izda lažnu krštenicu, što joj je omogućilo da preživi rat. U Beogradu je prešla u pravoslavlje i uzela ime Marija, te se nedugo potom udala za Srbina i kolegu, glumca Aleksandra Stojkovića.
Nakon rata, Rahela se ponovo priključila Srpskom narodnom pozorištu i postala je ključna figura u Jugoslavenskom dramskom pozorištu, gde je ostavila snažan trag sa brojnim ulogama. Njena interpretacija Aksinje u „Jegoru Buličovu“ stekla je izvrsne kritike, a kritik Mihiz je pohvalio njenu sposobnost da osvetli lik sa ironijom i dubinom.
Učestvovala je u raznim filmovima, često igrajući uloge starijih žena, koje su bile mudre, lukave i duhovite, čime se osvojila srca publike i kritike. U penziju je otišla 1973. godine, ali je ostala doživotni počasni član Jugoslavenskog dramskog pozorišta. Njena smrt 12. februara 1994. godine bila je veliki gubitak za scenu.
Rahela je kroz svoje reči posvećene životu često isticala kako život zavisi od percepcije i kako prihvatanje težih situacija može doneti unutrašnji mir. U jednom od svojih poslednjih intervjua izjavila je: „Život nije, sam po sebi, ni lep ni ružan. Sve zavisi od toga kako ga prihvatate“. Ova izjava oslikava njen pozitivan duh, uprkos svim izazovima koje je prošla.
