Prva epizoda serijala „Izgubljeni gradovi Balkana“ prikazaće se 21. septembra na televiziji Euronews Srbija, a vodiće gledaoce kroz srednjevekovne gradove Srbije, Crne Gore, Bosne i Hercegovine, Severne Makedonije i Albanije. Tim arheologa i novinara istražuje bogatu istoriju regije kroz osam epizoda, pri čemu je svaka posvećena jednom gradu. Arheolog Adam Crnobrnja naglašava da su im priče toliko bogate da ih je teško ukratko predstaviti.
Jedan od izazova na terenu bili su nepristupačni lokali. Na primer, put ka Novom Pazaru bio je zahtevan, s obzirom na to da su članovi tima, zbog opasnosti od mina, morali da prolaze stazicom kroz šumu. Ovakvi detalji čine snimanje još zanimljivijim i izazovnijim, dok krajolici poput Samobora i Borača doprinose prelepim vizuelnim prikazima.
Ovaj serijal je nastavak prethodnog uspešnog projekta „Srednjevekovni gradovi Srbije“. Nataša Jovanović, urednica dokumentarnog programa, ističe dinamičnost i zanimljivost snimanja, napominjući saradnju između novinara i arheologa. Jovanović je, tokom 25 dana snimanja, stekla novo razumevanje o istorijskim lokalitetima. Fuzija novinarstva i arheologije pokazuje koliko su istraživanja kompleksna i koliko podaci dobijeni na terenu mogu doprineti boljem razumevanju.
Tim istraživača koristio je LIDAR tehnologiju kako bi istražio i najmanje dostupne lokacije. Ova tehnologija koristi laserske zrake za merenje udaljenosti između objekata i omogućava izradu detaljnih mapa i 3D modela. Arheolog Nenad Jončić, koji je zadužen za analize podataka, nazvan je „digitalnim arheologom“. Iako je procjena koristila najsavremenije tehnologije, tim se suočio s izazovima kada LIDAR podaci nisu odgovarali očekivanjima. Postojao je trenutak kada su istraživači morali fizički da se upute na lokaciju Borača na Prači kako bi potvrdili prisustvo grada.
Serijal takođe otkriva manje poznate lokalitete koji zaslužuju pažnju. Na primer, Jovanović se osvrće na istorijske porodice iz Bosne koje su bile ključne u srednjem veku, ukazujući na to koliko je informacija još uvek nepoznato javnosti. Priče o gradovima poput Brskova u Crnoj Gori i Markovih kula u Makedoniji dodatno su obogatile serijal.
Cilj emisije je podstaći dalja arheološka istraživanja i jednog dana razviti ove lokalitete kao turističke destinacije. Interesovanje koje je prethodni serijal izazvao pokazuje da mogućnosti za očuvanje i promociju ovih istorijskih mesta postaju sve izvesnije.
Kao rezultat njihovog rada, publici se predstavlja širenje znanja i svesti o nasleđu Balkana. Osim prelepih snimaka i podataka, serijal donosi i zanimljive istorijske „pikanterije“. Jovanović citira kako su otkrivena imena porodica koje su upravljale gradovima, što joj je delovalo kao srpska „Igla prestola“.
Prva epizoda, posvećena lokalitetu Sokograd, biće emitovana 21. septembra u 20.30 časova. Očekuje se da će serijal privući pažnju kako lokalnog, tako i međunarodnog gledališta, nudeći novi pogled na bogatu istoriju i tradiciju Balkana.
