Srpski entomolozi postigli su značajan uspeh u istraživanju biodiverziteta u našoj zemlji otkrićem nove vrste pećinske bube u pećini na vrelu Đerekarske reke, koja se nalazi u selu Đerekare, blizu Tutina. Ovaj značajan pronalazak nazvan je Remyella spanovicae u čast Ivani Španović, našoj najboljoj atletičarki svih vremena.
Profesor Srećko Ćurčić sa Biloškog fakulteta u Beogradu, koji je učestvovao u istraživanju, je u emisiji Euronews jutro objasnio detalje ovog otkrića. Prema njegovim rečima, nova vrsta je sitna, sa dužinom između 4 i 5 mm, depigmentisana i izdužena, delimično smeđe boje. Ova buba je zanimljiva po tome što je delimično providna, što omogućava da se pod jakim svetlom vide njeni unutrašnji organi.
Buba Remyella spanovicae ima dugačke ekstremitete, kako antene, tako i noge, pri čemu su mužjaci značajno duži od ženki, čak i duži od samog tela. Zbog svog načina života u mraku, ova vrsta je slepa i dosad je locirana samo u zadnjem delu pećine.
Profesor Ćurčić je naglasio da proces lociranja novih vrsta zahteva precizno planiranje i analizu prethodnih rezultata. Do sada je zabeleženo pet vrsta ovog roda remijela, koje su usko vezane za područje Pešterske visoravni, kako iz Srbije, tako i iz Crne Gore. Tokom istraživanja, Đerekare je odabrano kao potencijalno mesto za pronalazak novih vrsta, s obzirom na prisustvo srodne vrste, remijela husoni.
Nakon pronalaska, insekti se prenose u laboratoriju za dalje analize, gde se utvrđuje da li se radi o novoj vrsti. Španovićkina remijela pokazuje razlike u DNK od drugih srodnih vrsta, što potvrđuje njenu jedinstvenost. Profesor ističe da su korišćene dve metode za istraživanje: morfološka metoda, koja uključuje upoređivanje struktura, i metoda DNK analize, koja je omogućila naučnu potvrdu statusa nove vrste.
Rod remijela je poznat po svom egzotičnom izgledu, a pripadnici ovog roda žive na uskim područjima u planinama oko Pešterske visoravni, ali ne u samom centru visoravni. Profesor Ćurčić objašnjava da se radi o stenoendemičnim vrstama, koje su ograničene na jedno geografsko područje, u ovom slučaju na jednu pećinu.
Procena starosti vrste je između dva i pet miliona godina, što pruža drugačiju sliku istorije Pešterske visoravni. Na osnovu geoloških istraživanja, smatra se da su nekada u ovom području postojala slatkovodna jezera koja su mogla predstavljati barijere za širenje vrsta. Voda je, stoga, bila ključni ekološki faktor koji je uticao na opstanak i razdvajanje ovih jedinstvenih insekata.
Ovo otkriće je važan doprinos razumevanju bioraznolikosti u Srbiji, ali i globalno, s obzirom na to da se istraživanja nastavljaju. Profesor Ćurčić i njegov tim planiraju dalja istraživanja kako bi bolje razumele ekološke i evolutivne aspekte ovih vrsta.
Ceo razgovor sa profesorom može se pogledati u priloženom videu na početku članka. Ovaj značajan pokušaj istraživanja podseća na važnost čuvanja prirodnog staništa i podrške naučnim istraživanjima koja ne samo da obogaćuju naše znanje o biodiverzitetu, već i doprinose očuvanju prirode u Srbiji.
