Hrvatska se suočava s ozbiljnim problemom kada su u pitanju penzije, prema novim izveštajima koji pokazuju da se nalazi na samom dnu lestvice po iznosu penzija unutar Evropske unije. Gotovo svaki šesti penzioner u zemlji se suočava s rizikom od siromaštva, a situacija je čak i lošija nego u Srbiji i Crnoj Gori, kako izveštavaju hrvatski mediji.
Statistika koju je objavio Evrostat pokazuje da su penzije u EU znatno niže od plata koje su penzioneri primali pre odlaska u penziju. Ovaj trend stvara ozbiljne izazove za starije osobe, koje se bore da održe svoj životni standard nakon što prestanu raditi. U EU je 15,5% penzionera već u riziku od siromaštva, što je porast u odnosu na 12% iz 2013. godine.
Prema najnovijim podacima, ukupni odnos prihoda od penzije prema platama u EU je u 2023. godini iznosio 58%. To znači da osoba koja je zarađivala 100 evra u uzrastu od 50 do 59 godina prima samo 58 evra penzije kada dostigne uzrast od 65 do 74 godine. Međutim, ti odnosi variraju znatno širom Evrope, s najnižim procentom u Hrvatskoj, koja ima odnos od samo 35%. Na drugoj strani, Grčka ima najbolji rezultat s odnosom od 78%.
Zemlje kao što su Španija i Italija takođe belje visoke odnose, s 77%, odnosno 75%. Portugal takođe nadmašuje EU prosek s 61%, dok Hrvatska ostaje na dnu s 35%. Poslednje pozicije na lestvici drže i Litvanija s 36% i Irska s 39%. U poređenju, Crna Gora se može pohvaliti nešto boljim rezultatima s 38%, Slovenija ima 44%, dok Srbija ima 46%.
Ove brojke ukazuju na rastući problem penzioniog sistema u Hrvatskoj, koji se može smatrati nepravednim prema starijim građanima koji su tokom svog radnog veka plaćali poreze i doprinose. Nedovoljni iznosi penzija prisiljavaju mnoge da žive u siromaštvu ili uz minimalni životni standard. Osobe starije od 65 godina često se suočavaju sa dugačkim listama troškova, zdravstvenim problemima i neproporcionalno niskim prihodima, što ih dodatno dovodi u teške situacije.
Pored toga, naglašava se potreba za reformom penzionog sistema, kako bi se osiguralo da penzije prate rastuće troškove života i barem u određenoj meri odgovaraju platama pre penzionisanja. Takođe, posebno je važno stabilizovati odnos između radnih prihoda i penzija, kako bi se stvorila pravednija i održivija struktura.
Zadovoljstvo sa trenutnom situacijom nimalo nije zadovoljstvo za mnoge penzionere, koji su se oslanjali na svoje penzije kao na osnovni izvor prihoda. Organizacije koje se bave pravima penzionera pozivaju na hitne mere kako bi se poboljšali iznosi penzija i smanjio broj penzionera u riziku od siromaštva.
Društvena i ekonomska pitanja ovog tipa su od ključne važnosti za budućnost ne samo Hrvatske, već i celih Balkanskih zemalja. Kako se demografske promene nastavljaju, sa starijim stanovništvom koje čini sve veći deo društva, širenje siromaštva među starijim osobama može imati dalekosežne posledice.
U svetlu ovih informacija, postavlja se pitanje kako će vlada i državne institucije reagovati. Potrebna su pragmatična rešenja i dugoročne strategije kako bi se osigurala bolja budućnost za penzionere, koji su nerazdvojni deo naše zajednice i zaslužuju dostojanstvenu starost. Situacija zahteva hitnu intervenciju i dijalog kako bi se pronašlo rešenje koje će osigurati sigurniju i pravedniju budućnost za sve one koji su ceo život radili i doprinosili društvu.
